Mediacja – sposób na zażegnanie konfliktu w zespole

Bywa, że spory i konflikty w miejscu pracy przebiegają wyjątkowo gwałtownie i w trosce o dobro pozostałych pracowników, pracodawca powinien zainterweniować. Dobrym rozwiązaniem jest zaangażowanie bezstronnego profesjonalnego mediatora, który rozwiąże problem i pomoże dojść zwaśnionym stronom do konsensusu. Czym są mediacje pracownicze i jak zapobiegają eskalacji konfliktów?

Mediacje pracownicze. Gdy zaczyna się od drobiazgu

Większość sporów w miejscu pracy zaczyna się z pozoru niewinnie i zazwyczaj nic nie zwiastuje, że na horyzoncie pojawia się poważny problem. Częstą przyczyną konfliktów są trudności komunikacyjne, wynikające z różnicy charakterów, celów, poglądów czy oczekiwań. Zdarza się również, że do kłótni przyczynia się specyfika komunikacji biurowej, która (zwłaszcza w dużych korporacjach) polega w głównej mierze na wysyłaniu wiadomości bez bezpośredniego kontaktu. W tym modelu błahe niedopatrzenie potrafi urosnąć do rangi istotnego problemu, a niedołączenie kogoś do korespondencji może zostać uznane za próbę zatajenia informacji.

Bez względu na przyczynę konfliktu, wzajemna niechęć pracowników odbija się na jakości współpracy i wynikach osiąganych przez firmę. Osoby zaangażowane w konflikt są skłonne do manipulacji, konfrontacyjne i zamiast na pracy, skupiają się na dokuczeniu swojemu adwersarzowi – także z pomocą innych pracowników. Konflikt może skutkować utratą wykwalifikowanych specjalistów, stratami finansowymi, a nawet wypłynięciem firmowych tajemnic i know-how. Stąd też kluczowe w danej strukturze mogą okazać się dobrze przeprowadzone mediacje pracownicze.

Mediacje pracownicze – czym są?

Próby samodzielnego rozwiązania konfliktu w załodze mogą spełznąć na niczym. Często nie wynika to ze złej woli zwaśnionych stron, ale z braku bezstronnego obserwatora, który będzie umiał rzeczowo ocenić sytuację. Z pomocą w takich sytuacjach przychodzą mediacje pracownicze, czyli rozwiązywanie konfliktów przy udziale postronnego mediatora.

Ciekawą perspektywą jest określenie mediacji pracowniczych jako negocjacji wspomaganych. To dobry kierunek, jeśli chcemy wypracować długotrwałe porozumienie i poprawić relacje pracownicze. Ponadto mediacje pracownicze to jedno z lepszych narzędzi do ugodowego zażegnania sporu.

Na kłopoty mediator oraz mediacje pracownicze

Zadania profesjonalnego mediatora są dość szerokie. Do najczęstszych wyzwań, z którymi muszą mierzyć się w swojej praktyce zawodowej mediatorzy, należą konflikty, których przyczynami mogą być m.in. mobbing, złe relacje z przełożonym, spór w zespole oraz roszczenia pracownicze.

Problematyczne mogą okazać się także kwestie związane ze zwolnieniami dyscyplinarnymi, rozwiązywaniem stosunku pracy, dotyczące przepracowanych nadgodzin, a także dotyczące dyskryminacji w miejscu pracy.

Często wynajęcie osoby z zewnątrz zapewnia sukces mediacji, a jej porady są uznawane przez skłócone strony za obiektywne i profesjonalne.

Podczas profesjonalnych mediacji pracowniczych mediatorzy pośredniczą nie tylko w wewnętrznych nieporozumieniach załogi, ale również pomagają polubownie rozwiązać spory pomiędzy firmami bez udziału sądu i wykonywania określonych czynności prawnych. W ten sposób na szwank nie zostaje narażony wizerunek firmy. Do sięgania po usługi mediatorów zachęca Ministerstwo Gospodarki, które podkreśla, że mediacja i polubowne rozwiązywanie konfliktów mogą być skutecznymi alternatywami dla procesu sądowego.

Cele mediacji pracowniczych

Podczas rozwiązywania konfliktów każdy mediator ma kilka konkretnych zadań. Należą do nich przede wszystkim:

• stworzenie warunków do wypracowania porozumienia,

• ugodowe zakończenie konfliktów,

• szukanie konstruktywnych rozwiązań,

• poprawa atmosfery w danej firmie,

• zajęcie się każdą ze stron konfliktu (zasada win/win),

• wygaszenie sporu.

Pomoc w wypracowaniu porozumienia – zrób to sam

Warto pamiętać, że w wielu przypadkach lider nie musi jednak sięgać po usługi profesjonalistów. Do zażegnania większości sporów w zespole wystarczy podstawowa wiedza dotycząca mechanizmów rządzących konfliktem, obiektywizm i odrobina charyzmy. Gdy tylko przełożony zauważy, że współpraca skłóconych podwładnych nie układa się najlepiej, powinien zainterweniować, by zapobiec eskalacji konfliktu.

Dobrym rozwiązaniem we wspomnianej sytuacji jest mediacja prewencyjna, mająca doprowadzić do przedstawienia swojego punktu widzenia, a także określenia wzajemnych oczekiwań, argumentów oraz wsparcia obu stron w odnalezieniu wspólnych interesów i wypracowaniu możliwych rozwiązań. Co ważne, podczas rozmów szef-mediator nie powinien poszukiwać winnych konfliktu, ale moderować dyskusję w taki sposób, by zwaśnieni podwładni sami zaczęli zastanawiać się nad solucją.

Mediacje pracownicze to często ważny element życia danej firmy. Bywa również tak, że w postępowaniu mediacyjnym samo rozwiązanie problemu nie jest najważniejsze, a za sukces należy uznać nawiązanie dialogu pomiędzy pracownikami, dzięki któremu powrócą oni do normalnej komunikacji i odbudują relacje.