Krótszy czas pracy – czy będzie w Polsce od 2025 roku? Jak wpłynie na wydajność pracowników?
Skrócenie tygodnia pracy lub zmniejszenie dziennego wymiaru godzin to temat, który od pewnego czasu wzbudza wiele emocji wśród pracodawców i pracowników w Polsce. Debata publiczna, badania oraz pilotażowe wdrożenia w wybranych urzędach wskazują, że temat zyskuje na znaczeniu. Ale czy wprowadzenie krótszego czasu pracy stanie się realnością od 2025 roku? A jeśli tak, to jakie będą tego konsekwencje dla przedsiębiorstw i ich zespołów?
Jakie zmiany mogą nadejść w Polsce?
Według Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, decyzja o ewentualnym skróceniu czasu pracy powinna zapaść do końca bieżącej kadencji rządu, co oznacza najpóźniej rok 2027. Obecnie trwają analizy nad dwiema potencjalnymi opcjami:
- Czterodniowy tydzień pracy – 32 godziny tygodniowo, czyli 8 godzin dziennie przez cztery dni.
- Siedmiogodzinny dzień pracy – co daje 35 godzin tygodniowo przy pięciodniowym tygodniu pracy.
Kodeks pracy już teraz umożliwia pracę w systemie skróconego tygodnia na wniosek pracownika, ale wymaga to wydłużenia dobowego czasu pracy do maksymalnie 12 godzin. Wprowadzenie ogólnokrajowych regulacji wymagałoby jednak zmian ustawowych.
Zalety krótszego czasu pracy
Jakie korzyści płyną z tego modelu? W jaki sposób wpływa on na efektywność, zdrowie psychiczne oraz równowagę między życiem zawodowym a prywatnym?
1. Zwiększona produktywność
Badania z innych krajów pokazują, że krótszy czas pracy niekoniecznie oznacza mniejszą efektywność. W wielu przypadkach pracownicy, mając mniej godzin do wykonania swoich zadań, lepiej planują czas i szybciej je realizują. Piątek, często postrzegany jako „mały weekend”, bywa najmniej produktywnym dniem w tygodniu.
2. Poprawa równowagi między życiem zawodowym a prywatnym
Dłuższe weekendy lub krótsze dni pracy mogą poprawić samopoczucie pracowników, zmniejszyć stres oraz wypalenie zawodowe. Zadowoleni i wypoczęci pracownicy są bardziej zaangażowani, co przekłada się na jakość pracy.
3. Obniżenie kosztów rotacji pracowników
Raporty z krajów, które testowały krótszy tydzień pracy, wskazują na spadek liczby osób odchodzących z pracy. Firmy, które wdrożyły ten model, odnotowały mniejsze koszty związane z rekrutacją i onboardingiem.
Wyzwania dla pracodawców
Z jednej strony pojawiają się obawy o wzrost kosztów, konieczność reorganizacji procesów i ryzyko spadku efektywności. Z drugiej strony badania przeprowadzone w krajach, które wdrożyły czterodniowy tydzień pracy, wskazują na wzrost produktywności, mniejsze zmęczenie kadry i poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Jakie wyzwania przyniesie skrócony czas pracy?
1. Trudności w organizacji pracy
Branże wymagające ciągłej obecności pracowników, takie jak ochrona zdrowia czy logistyka, mogą napotkać trudności w dostosowaniu grafików. Skrócenie tygodnia pracy wymagałoby zatrudnienia dodatkowego personelu, co wiąże się z kosztami.
2. Wpływ na wynagrodzenia
Wprowadzenie krótszego czasu pracy przy jednoczesnym zachowaniu pełnego wynagrodzenia może być wyzwaniem finansowym, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Z drugiej strony, obniżenie pensji mogłoby zniechęcić pracowników do akceptacji zmian.
3. Brak uniwersalnego rozwiązania
Nie każda branża czy firma może skorzystać z krótszego tygodnia pracy. Dla wielu organizacji będzie to niemożliwe bez wdrożenia automatyzacji procesów lub reorganizacji zespołów.
Przykłady z innych krajów
W krajach takich jak Islandia czy Hiszpania pilotaże krótszego tygodnia pracy przyniosły pozytywne efekty: wzrost produktywności, poprawę dobrostanu pracowników oraz wzrost przychodów w firmach. Jednak nie wszystkie branże i firmy były w stanie wdrożyć ten model w pełni.
Jak można przygotować się na skrócony czas pracy?
Aby skutecznie wdrożyć krótszy czas pracy, pracodawcy powinni:
- Przeprowadzić analizy dotyczące potencjalnego wpływu na wydajność i koszty.
- Testować różne modele pracy na wybranych zespołach lub działach.
- Wprowadzać automatyzację procesów w celu zredukowania manualnej pracy.
- Angażować pracowników w proces zmian, zbierając ich opinie i pomysły.
Czy krótszy czas pracy zwiększy wydajność?
Badania pokazują, że krótszy czas pracy może wpłynąć pozytywnie na wydajność, ale tylko wtedy, gdy jest wdrażany z uwzględnieniem specyfiki danej organizacji. Kluczowe znaczenie ma równowaga pomiędzy potrzebami biznesu a oczekiwaniami pracowników.
Podsumowanie
Choć wdrożenie krótszego czasu pracy w Polsce w 2025 roku wydaje się mało prawdopodobne, temat ten będzie zyskiwał na znaczeniu. Pracodawcy powinni przygotować się na potencjalne zmiany, analizując możliwości dostosowania swojego modelu pracy. Korzyści płynące z krótszego czasu pracy – takie jak większa produktywność, lepszy dobrostan pracowników czy mniejsza rotacja – mogą przewyższać początkowe trudności organizacyjne, ale wymaga to odpowiedniego podejścia i planowania.
